Mówisz Londyn, myślisz Big Ben, ale Londyn to miasto, które trudno sklasyfikować tak jednoznacznie. To typowy tygiel kulturowy. W Londynie znajdziesz: wspaniałe, zabytkowe wiktoriańskie wille, muzea z niezwykłym bogactwem ekspozycji, ślady spuścizny po kolejnych pokoleniach w nazwie z „royal” ale też będziesz w centrum kultury, sztuki, filmu, no i mody, o zawrót głowy przyprawią nowoczesne elektryzujące wieżowce, ale to też centrum finansjery, szacuje się, iż to tutaj dokonuje się ok. 30 procent światowego obrotu walutami …
Zacznijmy więc od niekwestionowango symbolu Londynu Big Ben-a czyli Wieży Zegarowej (ok. 100 m wysokości) nazywanej Elizabeth Tower na cześć królowej Elżbiety II. Nazwa Big Ben przyjęła się w odniesieniu do całej wieży ale w rzeczywistości jest to nazwa ogromnego 13,5 tonowego dzwonu znajdującego się w wieży.
Parlament
Jeśli Big Ben to tuż obok oczywiście Parlament czyli Parlament Zjednoczonego Królestwa w Pałacu Westminsterskim. Umiejscowiony pomiędzy Big Ben-em a Opactwem Westminsterskim. Rozległe gmaszysko z XIX wieku w stylu renesansowego gotyku położone nad brzegiem Tamizy. Brytyjski Parlament podzielony jest na Izbę Lordów i Izbę Gmin. Parlament można zwiedzać. Najstarszą jego częścią jest Westminster Hall.
Katedra Westminster
Opactwo Westminsterskie czyli Westminster Abbey – od XI wieku miejsce koronacji, a także spoczynku, królów, przez co zyskało miano narodowego kościoła koronacyjnego. Jedna z najbardziej okazałych i najważniejszych świątyń anglikańskich. Budowla zarówno z zewnątrz jak i w środku robi ogromne wrażenie. Uwagę przyciągają ozdobne zdobienia i ornamenty, a w szczególności jej zachodnia fasada z dwiema wieżami. Opactwo można zwiedzać, dostępny jest przewodnik także w języku polskim.
Westminster Bridge
Londyńskie mosty to oddzielna historia ale ten najbardziej oblegany przez turystów, poza Tower Bridge, to XVIII – o wieczny Westminster Bridge prowadzący do Parlamentu i Big Ben-a. Ten elegancki, gotycki most był miejscem wielu scen filmowych (m.in. James Bond). Został otwarty w XIX wieku na cześć królowej Wiktorii.
Nad Tamizą
Tereny nad Tamizą, a w zasadzie wzdłuż Tamizy to raj dla oka architekta. Naprawdę warto poświęcić jeden dzień na spacer tym szlakiem. Począwszy od Mostu Westminster a kończąc w dzielnicy Canary Wharf. Zresztą Canary Wharf to temat na oddzielną zupełnie wycieczkę do Londynu – tyle tam się dzieje. Podróżując po Europie to już trzecie miejsce po Agrigento na Sycylii i Rzymie, gdzie spotykamy dzieła polskiego artysty Igora Mitoraja (tutaj „Śpiąca głowa”).
Po drodze mijamy kilka mostów: Waterloo Bridge, Blackfriars Bridge, Millenium Bridge, Southwark Bridge, London Bridge, Tower Bridge (każdy zabytkowy i każdy godny uwagi i zgłębienia jego historii).
Nad wszystkim góruje ogromna szklana wieża zakończona ostrzem. The Shard (odłamek) – położony w dzielnicy Southwark, najwyższy budynek w Wielkiej Brytanii o wys. ponad 300 m. Odłamek to nie tylko jeden budynek to cała dzielnica odłamków, mieszczą się tutaj biura, mieszkania i centra handlowe ale też platforma widokowa. Nie mieliśmy okazji tam być ale już żałujemy bo widok z góry musi być spektakularny.
Oxo Tower z wysoką wieżą – jeden ze słynnych londyńskich budynków, wewnątrz mieszczą się sklepy jubilerskie, butiki, galerie. No i oczywiście Londyńskie Oko – London Eye, ogromny diabelski młyn, który jest dobrym przystankiem na mały oddech w przemierzaniu nabrzeży Tamizy, a przy okazji okazją do podziwiania Londynu z góry.
London Eye OXO Tower The shard
Tower Bridge
Jeden z najsłynniejszych mostów utrzymany w stylu wiktoriańskim. Jest to most zwodzony o wysokości 65 metrów, który podnosi się o określonych porach. Tower Bridge pochodzi od nazwy pobliskiej twierdzy London Tower.
Twierdza Londyńska
Średniowieczna Twierdza Londyńska (Tower of London), tuż obok Tower Bridge tak na prawdę zupełnie tam nie pasuje i kompletnie odbiega architektonicznie od swoich sąsiadów. Jej historia sięga XI wieku, pełniła różne role, mennicy, więzienia ale przede wszystkim spełniała funkcje obronne. Oglądamy ją z zewnątrz, na jej zwiedzenie potrzeba podobno kilku godzin, a przed nami jeszcze bogaty grafik wielu londyńskich atrakcji.
Mieszkańcami twierdzy były też lwy i tygrysy przywiezione przez jednego z królów. Na uwagę zasługuje biała wieża z kolekcją zbroi. Mrocznym miejscem w twierdzy jest tzw. Zielona Wieża (nie szukajcie wieży bo jest to teren zieleni), miejsce egzekucji wysoko urodzonych Anglików, m.in. Anny Boleyn.
Doki Św. Katarzyny
Zlokalizowane pomiędzy Tower Bridge a Tower of London. Nazwa pochodzi od szpitala o tej nazwie mieszczącego się tutaj w XII wieku. Doki tworzą basen, wokół którego wybudowano kompleks mieszkalno-rekreacyjny. Jest to przystań dla małych statków, wieczorem pięknie oświetlona.
City of London – „Ogórek”
30 St Mary Axe, wieżowiec potocznie nazywany ogórkiem. Jest też ekologicznym kolosem, składającym się głównie ze szkła a dzięki maksymalnemu wykorzystaniu światła zużywa znacznie mniej energii. Owalny kształt pozwala na przepływ powietrza pomiędzy kondygnacjami co sprawia że przez większość czasu nie potrzebna jest klimatyzacja. Na 40 tym piętrze znajduje się bar z tarasem widokowym. Budowla nagradzana wieloma nagrodami.
City of London, Dzielnica finansowa
Imponującą kopułę kościoła Św. Pawła widać z daleka. Jest drugą pod względem wysokości (111 m) po Bazylice św. Piotra w Rzymie (120 m). Inspirowana też właśnie tą bazyliką. Budowa tej olbrzymiej XVIII -o wiecznej świątyni trwała kilkadziesiąt lat. Na jej organach grało wielu słynnych kompozytorów, wśród nich Mendelssohn i Handel. To tutaj odbywały się uroczystości pogrzebowe znanych osobistości, w tym admirała Nelsona (którego pomnik możemy podziwiać na Trafalgar Squere) czy Winstona Churchilla.
Wysiadając z metra na stacji Bank uwagę zwraca budowla Royal Exchange z wysokimi kolumnami czyli Giełda Królewska. Kiedyś mieszcząca giełdę towarowo – handlową. Obecnie, od 2001 roku znajduje się tutaj elegancka galeria handlowa. Jej poprzedniczki z XVI i XVII wieku spłonęły lub zostały zniszczone, ta w obecnej formie pochodzi z XIX wieku i jest wpisana do rejestru zabytków.
Tuż obok zobaczymy Bank Anglii, czyli bank centralny Wielkiej Brytanii. Utworzony w XVII wieku, początkowo zlokalizowany i przenoszony z innych części Londynu, w obecnym miejscu od XVIII wieku. Co ciekawe bank był własnością prywatną do 1946 roku. Nazywany też Starą Damą z Threadneedle Street. Budynek w obecnym kształcie pochodzi z początku XX wieku. Mieści się też tutaj Muzeum Banku z bogatymi zbiorami dotyczącymi historii pieniądza.
Giełda Królewska Royal Exchange
Millenium Bridge
Mijamy kolejny most, Millenium Bridge, nowoczesny wiszący most ze stali i aluminium, tylko dla pieszych, otwarty w 2000 roku. Idąc od Kościoła Św. Pawła w dzielnicy finansowej, po przejściu przez most, wyjdziemy wprost na Tate Modern przekroczywszy Tamizę. Tate Modern czyli Muzeum Sztuki Nowoczesnej, możemy tutaj obejrzeć prace m.in. Picassa, Cezanne czy Warhola.
West End – Piccadilly Circus
Piccadilly Circus to plac w centrum Londynu z charakterystycznym pomnikiem anioła, popularne miejsce spotkań londyńczyków. To przede wszystkim miejsce słynnych ogromnych, podświetlonych reklam, które często widujemy w mediach. Krzyżuje się tutaj pięć bardzo ruchliwych ulic, to też, po Broadway-u, stolica musicalu i teatru. Piccadilly Theatre znany głównie z granego na okrągło Moulin Rouge, Kotów czy Nędzników.
Na jednym z rogów widzimy Trocadero, do niedawna największe brytyjskie centrum rozrywki z kinem, salonem gier, kręgielnią, obecnie dość specyficzne The Crystal Maze LIVE Experience (Kryształowy Labirynt), będące formą teleturnieju, którego uczestnicy mierzą się z pełnymi adrenaliny wyzwaniami.
Hyde Park
A może Speaker’s Corner w Hyde Park-u ? czemu nie, no może nie tym razem, teraz oglądamy go z okien piętrowego autobusu. Polecamy tą formę zwiedzania kiedy już opadniecie z sił, lub macie do dyspozycji tylko weekend na eksploracje miasta.
Hide Park – jeden z królewskich parków Londynu obejmuje obszar ok. 160 ha. Położony w dzielnicy City of Westminster sąsiaduje z Kensington Garden. Początkowo były tutaj tereny łowieckie. Co ciekawe brama, którą widzimy przy wejściu Marble Arch i która nie do końca tutaj pasuje, była pierwotnie bramą Pałacu Buckingham, dopiero później została przeniesiona w obecne miejsce. Tuż przy bramie znany Speakers Corner służacy do publicznych przemówień.
Ulice Londynu
Londyn odwiedza co roku miliony turystów. W miejscach historycznych jest ich naprawdę wielu. Centrum jest zatłoczone jak każda metropolia. Co go odróżnia ? piętrowe czerwone autobusy, nie tylko te turystyczne ale zwykłe kursujące na normalnych liniach. Taksówki, te znane z filmów, rozpoznacie je od razu, są czarne i mają charakterystyczny kształt, tzw. black cabs. No i oczywiście słynne czerwone budki telefoniczne, kolejny symbol Wielkiej Brytanii. Poza tym kamieniczki, jak większość w Londynie w stylu wiktoriańskim, (nazwa pochodzi od Królowej Wiktorii). Większość wywodzi się z epoki wiktoriańskiej, zarówno te tanie szeregowce jaki i bogate wille. Są budowane asymetrycznie, z czerwonej cegły, niektóre z falowanymi krawędziami dachów i zdobioną elewacją.
Kensington – Sala Koncertowa
Po spacerze w Parku Kensington wychodzimy wprost na czerwoną, okrągłą budowlę przypominającą spodek, zwieńczoną oryginalnym szklanym dachem. Royal Albert Hall – to sala koncertowa z XIX wieku, poświęcona mężowi królowej Wiktorii. Odbywają się tutaj koncerty, konferencje i wydarzenia sportowe. Występowały tutaj największe muzyczne gwiazdy.
Na terenie znajduje się także Muzeum Wiktorii i Alberta gromadzące ogromną kolekcję dzieł sztuki: obrazów, rzeźb, ceramiki, mebli. W ramach rozległego kompleksu znajdziemy także Uniwersytet Muzyczny.
Wyższa Szkoła Muzyczna
Muzeum Wiktorii i Alberta
Kensington Park – Kensington Palace
Kensington Park przemierzamy w jednym celu, aby dotrzeć do posiadłości zamieszkiwanej przez Księżną Dianę, Pałacu Kensington. Tą rezydencję królewską można zwiedzać ale mamy za mało czasu aby wejść do środka. Ogrody Kensington zostały wymyślone tym razem nie przez królową Wiktorię a przez Karolinę w XVIII wieku. Są niezwykle urokliwym miejscem, szczególnie wiosną.
Harrods
Jeśli pamiątki to nigdzie indziej tylko w kultowym Harrodsie położonym w dzielnicy Knightsbridge. W tym luksusowym domu towarowym oczywiście ceny z kosmosu ale nie koniecznie, w dziale pamiątek wyszperamy apaszkę czy portmonetkę do 20 funtów. Po piętrach Harrodsa przemieszczamy się niczym po salach muzealnych. Nie wszyscy wiedzą, że Harrods to nie tylko jeden sklep ale całe przedsięwzięcie, w skład marki wchodzą banki, kasyna, lotniska. Najłatwiej dostać się tutaj metrem i wysiąść na stacji Knightsbridge/Harrods.
Plac Defilad
Ogromny plac, na którym co roku odbywały się defilady z okazji urodzin Królowej – ceremonia zwana Trooping the Colour. Kiedyś było to miejsce turniejów rycerskich. Otoczone budynkami z XVII wieku będącymi wówczas koszarami straży konnej.
Downing Street
Downing Street 10, jeden z najbardziej znanych adresów w Londynie – to pod tym adresem urzęduje Premier Wielkiej Brytanii, ma tutaj swoje biura i rezydencję.
Budynki na Downing Street przetrwały wojnę i nie uległy wielkim zniszczeniom. To spod tych drzwi (tzw. Black Door) wygłaszane są oficjalne komunikaty rządu. Pierwszy premier zamieszkał na Downing Street w XVIII wieku, budynek jest bacznie strzeżony i nie jest otwarty dla zwiedzających. Na tyłach budynku znajduje się niewielki ogród Downing Street Garden.
Buckingham Palace
Buckingham Palace położony w City of Westminster, uważany za największy pałac królewski. Urządzony w stylu barokowym, w którym znajduje się ponad 700 pomieszczeń. Czasami, najczęściej w okresie wakacyjnym, udostępniany jest do zwiedzania. Znany jest pałacowy balkon, na którym pojawia się monarcha przy okazji różnych wydarzeń. Kilka razy w tygodniu możemy być świadkami niezwykle uroczystej zmiany warty, a raczej zmiany gwardii. Jest to defilada wyruszająca spod Pałacu Św. Jakuba, gwardziści przywdziani są w tradycyjne hełmy z niedźwiedziej skóry. Jeśli królowa jest w tym czasie w pałacu flaga brytyjska powiewa na maszcie.
Pałac otacza imponujący Park z jeziorem, kortami tenisowymi i lądowiskiem dla helikopterów. Jest małym miasteczkiem z własną pocztą, kinem, posterunkiem policji, bankomatem. Przed pałacem widnieje pomnik królowej Wiktorii, która jako pierwsza uznała pałac za oficjalną siedzibę monarchów.
Stajnie i powozownie królewskie
St. James Park (Park Św. Jakuba) przylega do Pałacu Buckingham i jest jednym z najstarszych parków królewskich. Z oddali, na jego terenie, widać też kształty Pałacu Św. Jakuba, który nie jest już oficjalną siedzibą monarchów ale należy do kompleksu dworskiego. Wyglądem nieco odbiega od charakterystycznej zabudowy Londynu, wzniesiony z czerwonej cegły w stylu tudorskim (styl rozwijany w XV-XVI wieku za panowania dynastii Tudorów).
Kierując się wzdłuż parku na tyły Pałacu Buckingham przy Buckingham Palace Road możemy zobaczyć budynki służące za stajnie i powozownie królewskie, tzw. Royal Mews. Nie mieliśmy okazji ale można je zwiedzać, na pewno warto jest zobaczyć wspaniały powóz Gold State Coach z 1762 r. (tzw. złota karoca ciągnięta przez 8 koni) oraz Diamond Jubilee State Coach z 2014 r. (tzw. powóz diamentowego jubileuszu, upamiętniający 80-e urodziny królowej).
Pałac Św. Jakuba Royal Mews
London Victoria Station
Niezwykle ruchliwe i zatłoczone miejsce Londynu praktycznie przez całą dobę. Monumentalny, XIX – o wieczny dworzec kolejowy, to jeden z głównych węzłów przesiadkowych w różne części Londynu i poza nim. Oprócz 19 peronów kolejowych znajdują się tutaj sklepy i restauracje. Oferuje połączenia z lotniskiem Gatwick, Stansted i Heatrow. Obok znajduje się też dworzec autobusowy Victoria Coach Station, a pod ziemią stacja londyńskiego Metra. Jego nazwa pochodzi od ulicy przy której się znajduje, Victoria Street.
Muzeum Historii Naturalnej
W Londynie znajduje się ponad 200 muzeów. Na zwiedzenie Muzeum Historii Naturalnej potrzeba kilku godzin, znajduje się tutaj kilkadziesiąt milinów eksponatów archeologicznych, zwierzęcych, botanicznych. Zwiedzanie trochę ułatwia podział na strefy: niebieską, zieloną, pomarańczową, czerwoną. Najbardziej okazała jest Hala Hintze trochę przypominająca wysoką katedrę z ogromnym 26 metrowym szkieletem Diplodoka.
Muzeum Nauki i Techniki
Kolejne muzeum leżące przy Exhibition Road. Jego początek sięga 1851 roku kiedy to w Londynie organizowana była wielka wystawa światowa (nazywana EXPO, jako pierwsza odbyła się w Londynie, później były kolejne m.in. w Dublinie, Nowym Jorku, Paryżu). Muzeum zlokalizowane jest na 7-u piętrach, jak nawa wskazuje ma głównie profil techniczny, poza bogactwem eksponatów jest też wiele stanowisk interaktywnych.
Muzeum Geologiczne
Muzeum Geologiczne kiedyś osobne, obecnie zostało włączone i jest częścią muzeum Historii Naturalnej – zwane jest tzw. czerwoną strefą. Zawiera kolekcję kilkudziesięciu tysięcy minerałów i skał. Znajdziemy tam też maszyny i urządzenia służące do ich obróbki.
Waterloo Place
Plac Waterloo możemy śmiało nazwać placem pomników jako że począwszy od jego centrum, w którym znajduje się 37 – o metrowa kolumna z figurą księcia Yorku, naczelnego wodza wojsk brytyjskich podczas wojen napoleońskich. Kolejne to Pomnik Krymskiej Gwardii i badacza Arktyki Johna Franklina. Nieco dalej widzimy pomnik jednego z bohaterów wojny krymskiej, a tuż obok krymski generał. W sumie umieszczono tutaj 9 pomników.
Pomnik Strażników Wojny Krymskiej
Wimbledon
Wimbledon znany jest z turniejów tenisowych, to też jedna z dzielnic Londynu. Rozgrywany jest tutaj turniej wielkoszlemowy, międzynarodowy prestiżowy turniej organizowany przez Angielski Klub Tenisa i Krykieta -The All England Lawn Tennis and Croquet Club. Turniej organizowany jest na przełomie czerwca i lipca i rozgrywanych jest w ciągu dwóch tygodni ponad 700 meczów. Zwycięzcy otrzymują na własność jedynie miniatury, kopie oryginalnych pucharów (panie otrzymują patery), które przechowywane są na terenie kortów. To co wyróżnia turniej Wimbledon to białe stroje tenisistów i wymóg ten jest bardzo restrykcyjnie egzekwowany. Głównym kortem jest kort centralny, który powstał w 1922 roku, rozgrywane są na nim wszystkie połfinały i finały.
Londyńskie puby
Specyfika londyńskich pubów to luz, wygodne kanapy i wszędobylski złoty trunek. Wiele z nich mieści się w zabytkowych budynkach, powstałe w miejscu wcześniejszych tawern, przyciągają naszą uwagę już z zewnątrz ozdobione kwiatami. Znajdziemy je nad Tamizą i w różnych zakątkach miasta. Jedzenie londyńskie to nie tylko FISH&CHIPS. Warto spróbować typowego brytyjskiego niedzielnego dania, którym jest tzw. sunday roast, a składa się na nie kawałek mięsa pokrojonego w plastry polanego pysznym pieczeniowym sosem, ziemniaki, warzywa (zazwyczaj marchewka) oraz yorkshire pudding (nie należy mylić z puddingiem-budyniem, smakiem przypomina trochę ptysia trochę naleśnik).
Sherlock Holmes
Fanom Sherlocka Holmesa nie trzeba tłumaczyć co znaczy adres 221B Baker Street w Londynie. To pod tym adresem bohater powieści Sir Arthura Conana Doyle’a rozwiązywał swoje łamigłówki. Muzeum mieści się w zabytkowej kamienicy z XIX wieku. Wewnątrz znajdziemy wspaniałe wiktoriańskie meble i wiele przedmiotów należących do superdetektywa.
Wembley
Stadion Wembley, symbol brytyjskiego futbolu, gdzie w 1966 roku drużyna brytyjska pokonała niemiecką w finale mistrzostw świata. Obecny stadion pochodzi z 2007 roku i powstał w miejsce wyburzonego w 2002 roku starego stadionu. Charakterystyczny łuk o wysokości ponad 130 metrów zastąpił dwie wieże będące symbolem Wembey. Może pomieścić 90 000 widzów i jest drugim co do wielkości stadionem Europy po Camp Nou (w Barcelonie). Rozgrywane są tutaj mecze ligi Angielskiej i finały Pucharu Anglii ale też jest miejscem meczów rugby, futbolu amerykańskiego, koncertów. Wembley można zwiedzać z przewodnikiem, który oprowadzi nas po murawie, szatni piłkarskiej, tunelu będącego wyjściem na boisko, obszarach VIP, trybunach i sali konferencyjnej.